Âm lịch và Tết Nguyên Đán

1-    Âm lịch giúp gì cho chúng ta hiện nay?

Tôi nghĩ mãi chuyện nầy để rồi kết luận: Âm lịch chỉ giúp bà con (lương) hằng tháng cúng ngày rằm và mồng một (nếu tin). Ngoài ra, âm lịch để toàn dân hóng các ngày nghỉ lễ âm lịch cùng Tết Nguyên Đán!

Biết ngày rằm cũng là ngày thủy triều cao nhất trong tháng, có ích cho bà con vùng biển. Tuy nhiên hiện giờ các địa phương miền biển trên khắp cả nước đều có in Bảng lịch Thủy triều, cụ thể ngày, giờ (dương lịch) lúc nước lên cao nhất, xuống thấp nhất trong ngày suốt cả năm.

Với đa số thanh niên hiện tại, và đa số dân ở thành thị hầu như đều không để ý đến âm lịch trong đời sống hằng ngày.

2-    Hình như âm lịch ghi rõ các tiết trong năm, nhờ thế nông vụ được tiến hành đúng lúc?

·  Nói về mùa màng, tức là liên quan đến khí hậu, thời tiết thay đổi trong năm. Điều nầy xảy ra do vị trí Trái Đất quay chung quanh Mặt Trời.

·  Âm lịch đếm ngày chỉ do ngóng nhìn Mặt Trăng, nên âm lịch không thể phản ảnh thay đổi thời tiết các mùa trong năm. Không thể dựa vào âm lịch để tổ chức sản xuất nông nghiệp đúng thời vụ được.

·  Chỉ có dương lịch đếm ngày dựa trên chu kỳ Trái Đất quanh Mặt Trời, nên dương lịch phản ảnh chính xác khí hậu, thời tiết các mùa trong năm. Lịch nông vụ phải căn cứ trên dương lịch mới đúng thời vụ.

·  Lịch Tàu (gốc của âm lịch) có ghi rõ 24 ngày Tiết, thực ra đó là các ngày của dương lịch trong năm:

Lập xuân	4 tháng 2
Vũ thủy	19 tháng 2
Kinh trập	5 tháng 3
Xuân phân	21 tháng 3
Thanh minh	5 tháng 4
Cốc vũ	20 tháng 4
Lập hạ	6 tháng 5
Tiểu mãn	21 tháng 5
Mang chủng	6 tháng 6
Hạ chí	21 tháng 6
Tiểu thử	7 tháng 7
Đại thử	23 tháng 7
Lập thu	7 tháng 8
Xử thử	23 tháng 8
Bạch lộ	8 tháng 9
Thu phân	23 tháng 9
Hàn lộ	8 tháng 10
Sương giáng	23 tháng 10
Lập đông	7 tháng 11
Tiểu tuyết	22 tháng 11
Đại tuyết	7 tháng 12
Đông chí	22 tháng 12
Tiểu hàn	6 tháng 1
Đại hàn	21 tháng 1

Vì lẽ âm lịch cần căn cứ các ngày mốc của dương lịch, nên hiện nay người ta gọi đó là âm dương lịch!

3-    Vì hai lẽ nêu trên, chúng ta có thể mạnh dạn bỏ, không dùng âm lịch nữa.

Dùng song song 2 thứ lịch trong cuộc sống khiến thêm rườm rà, tốn công tốn của, lại duy trì sức ì của một bộ phận dân chúng chậm tiến, ngại thay đổi.

·  Với bảng lịch thủy triều từng địa phương chỉ rõ lúc nước lớn, nước ròng trong ngày x 365 ngày, nhu cầu tính ngày trăng cho con nước lớn không còn nữa.

·  24 tiết sẽ in chữ to, rõ ràng trên dương lịch, chứ không phải in chữ bé trên phần âm lịch trước đây.

Dùng duy nhất dương lịch sẽ thống nhất trong tổ chức sản xuất nông nghiệp, cố định ngày lễ, tết truyền thống theo dương lịch nên thuận tiện lập kế hoạch hợp lý.

Chúng ta cùng hô vang: “Việt Nam từ bỏ âm lịch, thứ lịch vô ích, tàn tích của phong kiến Tàu”

4-    Tổ chức Tết Nguyên Đán truyền thống

Thông lệ Tết Nguyên Đán diễn ra vào ngày đầu năm âm lịch. Giờ âm lịch bị bỏ đi, nên ngày Tết cổ truyền nầy cần được xác định theo dương lịch như các ngày lễ cổ truyền khác.

Ngày Tết Nguyên Đán thường rơi trong khoảng 21/1 đến 19/2 dương lịch, số liệu nhiều ngày 1/1 AL dao động quanh ngày Xuân phân, 4/2 DL. Do đó ta có thể lấy ngày Xuân phân làm ngày Têt Nguyên Đán.

Nhiều ý kiến đề nghị ngày Tết Nguyên Đán nên là ngày 1/1 dương lịch hằng năm (gộp cùng Tết DL). Đây là một đề nghị hay, phù hợp dịp nghỉ năm mới của đa số nước trên thế giới.

Sở dĩ nhiều bàn tán về Tết cổ truyền vì dịp lễ nầy thời gian nghỉ quá dài, lại kèm tiêu thụ rượu bia số lượng lớn cùng các tệ nạn đi kèm, đủ các lễ hội mê tín diễn ra. Sau dịp tết, sức sản xuất chậm hồi phục.

Việc tổ chức Tết cổ truyền cứ giữ lại, chỉ nên giảm số ngày nghỉ (Theo tôi đề nghị, tối đa là 1 tuần.) Ngày Tết sau đó cứ diễn ra bình thường khi đã chuyển qua mốc dương lịch.

Phú Trương