Lọc nước biển - Màng thẩm thấu ngược

1-    Hiện tượng thẩm thấu (osmosis):

- Dung môi: là chất hòa tan chất khác, ví dụ nước là dung môi, hòa tan đường, dầu là dung môi hòa tan vitamin A… Sau khi hòa tan, cả 2 chất trở thành dung dịch có nồng độ nhất định.

- Hiện tượng thẩm thấu là hiện tượng các phân tử dung môi khuếch tán một chiều sang màng bán thấm, chiều từ dung dịch có nồng độ thấp sang dung dịch có nồng độ cao. Gần như có thể nói hiện tượng thẩm thấu là hiện tượng sinh học.

Bên trái là ban đầu, với mức 2 dung dịch ngang nhau, ngăn cách bởi màng bán thấm.

Bên phải là sau đó, khi dung môi thấm qua từ dung dịch có nồng độ thấp sang dung dịch có nồng độ cao.

2-    Màng thẩm thấu:

- Là màng chỉ cho một số chất đi qua, vì thế còn gọi là màng bán thấm.

- Dù gọi tên gì, bản chất của nó cũng là màng lọc, nghĩa là màng có lổ thủng, và kích thước phân tử dung môi (hay các chất khác) nhỏ hơn lổ thủng sẽ lọt qua màng lọc.

Cũng xem hình trên, màng bán thấm màu đỏ có lổ thủng cho dung môi đỏ nhạt đi qua, trong khi đó chất hòa tan (hình viên bi) to hơn lổ thủng màng bán thấm nên đứng yên.

3-    Cần lưu ý rằng hiện tượng thẩm thấu là hiện tượng xảy ra trong tự nhiên có áp suất là 1 atmosphere (áp suất khí quyển). Khi đó hiện tượng thẩm thấu lệ thuộc áp suất thẩm thấu: áp suất thẩm thấu của một dung dịch tỉ lệ thuận với nồng độ và nhiệt độ của dung dịch.

Tôi đề nghị dùng tạm từ “hút” để ta dễ hình dung hơn. Khi dung dịch có nồng độ cao sẽ gây ra lực hút dung môi (qua màng bán thấm) lên dung dịch có nồng độ thấp. Rễ cây hút nước (lã) là vì thế.

Tôi có đóng ngoặc nước (lã), bởi nếu tưới nước biển cho cây: đương nhiên nước biển có nồng độ muối cao hơn (dung dịch tế bào) rễ cây, hậu quả là nước biển lại hút nước (lã) từ trong rễ cây, cây sẽ mất nước (lã) và chết khô!

4-    Thẩm thấu ngược (reverse osmosis, viết tắt R O)

Nước (dung môi) trong tự nhiên sẽ di chuyển qua màng bán thấm đến nơi có nồng độ cao. Vậy tại nơi dung dịch có nồng cao như nước biển, ta tăng áp suất lên cao, liệu nước có di chuyển ngược lại qua màng bán thấm không?

Hóa ra dưới áp suất cao, nước (lã) lại lọt qua lổ của màng bán thấm, còn các chất hòa tan như muối, đường… lại không qua được lổ lọc. Kết quả là ta lọc được nước biển (mặn chát) thành nước lã!

5-    Màng thẩm thấu ngược RO

Công lao đầu tiên trong chuyện lọc nước biển là màng thẩm thấu ngược, thực chất đó là màng thẩm thấu có lổ rất nhỏ vừa khít với phân tử nước, thêm chữ ngược ở sau nhấn mạnh màng nầy chịu áp suất cao, ngoài ý nghĩa di chuyển ngược thẩm thấu thông thường.

Thực tế, người ta đề cập đến kích thước cặn sau khi qua màng lọc. Màng lọc RO thường có cặn với kích thước 0,001µm (đọc là muy mét. 1 µm = 1/1000 mm). Với kích thước 0,001µm thì phân tử NaCl (muối ăn) không qua được.

Trên lý thuyết, nước được lọc qua màng RO hầu như loại hết các kim loại nặng và vi khuẩn.

6-    Lọc nước biển:

- Nguyên lý máy lọc: Một máy bơm hút nước biển, đầu ra phải qua màng lọc RO.

Trên thực tế, trước khi qua màng RO hay trước khi qua máy bơm cần lọc tạp chất rong rêu, hấp thụ các kim loại nặng trước, khử màu, khử mùi… Tuy thế, giá máy lọc rẻ nhiều đến mức dùng trong gia đình.

- Chưng nước biển: có thể lợi dụng sức nóng của nắng miền nhiệt đới để chưng nước biển: một bình nước biển phơi nắng, nước bốc hơi đọng trên nắp bình được thu gom. Phương pháp nầy không tốn năng lượng duy trì.

Thụ thai qua đường miệng

Thụ thai qua đường miệng

(- Bài viết nầy trích từ báo Vietnamnet\Khoa học\Bé gái 15 tuổi thụ thai qua đường miệng. 01/03/2010

               - Nếu bạn đọc quan tâm tài liệu gốc, 9/1988 Oral conception. Impregnation via the proximal gastrointestinal tract in a patient with an aplastic distal vagina. Case report.

http://www.researchgate.net/profile/Douwe_Verkuyl/publication/19965362_Oral_conception._Impregnation_via_the_proximal_gastrointestinal_tract_in_a_patient_with_an_aplastic_distal_vagina._Case_report/links/540766530cf2c48563b337d8.pdf)

1-     Nhắc lại chuyện xưa:

Chuyện xảy ra từ năm 1988, một cô gái 15 tuổi sống ở ngôi làng nhỏ của quốc gia nam châu Phi, Lesotho, (làm việc trong một quán bar địa phương) đến gặp bác sĩ với triệu chứng của một phụ nữ sắp sinh. Tuy nhiên, các bác sĩ vô cùng kinh ngạc khi các kiểm tra cho thấy cô gái không có âm đạo.

“Điều kỳ lạ là khi kiểm tra âm hộ, các bác sĩ không hề thấy có âm đạo, mà chỉ là một vùng trũng trên da. Vì thế bác sĩ đã mổ đẻ và đưa ra ngoài một bé trai khỏe mạnh (nặng 2800g)”, tác giả bài viết kể lại ca sinh nở lạ lùng này trên tạp chí Obstetrics and Gynaecology (Anh).

2-     Thụ tinh bình thường như thế nào?

-     - Hình trên là cơ quan sinh dục nữ, điểm giữa 2 đùi ngược lên là âm hộ (cửa vào) và âm đạo (ống chứa). Sát trên thấy cục tròn như mõm heo là cổ tử cung (lỗ vào), tiếp đó khối hồng bóng thuôn dẹp là thân tử cung. Hai bên dính với 2 ống dẫn trứng mà tận cùng hình loa.

- Kết thúc giao hợp, tinh trùng (tt) bắn ra nhầy nhụa trong âm đạo. Nhờ chất nhờn từ cổ tử cung, bọn tt thi nhau bơi qua lỗ tử cung lọt vào (trong) thân tử cung, rồi cứ đi ngược lên 2 ống dẫn.

- Nếu đúng ngày rụng trứng (hay vừa rụng), buồng trứng rơi ra một trứng bé tí như đầu kim vào trong ổ bụng (kín), nhờ trời, trứng trôi về phía loa ống dẫn trứng và lọt hẵn vào trong đó. Tại đây trứng và tt gặp nhau và thụ tinh xảy ra (chỉ với 1 tt). Sau đó, trứng thụ tinh lại di chuyển bám vào thân tử cung làm tổ.

3-     Điều tra cách cô gái thụ tinh

Theo hồ sơ bệnh án của bệnh viện, thiếu nữ này đã nhập viện 278 ngày trước đó với một vết thương ở dạ dày do dao đâm. Theo lời cô gái kể lại, trước đó cô đã quan hệ tình dục bằng đường miệng với một người bạn trai mới, nhưng bị người bạn trai cũ phát hiện quả tang và anh này đã dùng dao đâm vào bụng bạn gái của mình.

(Bệnh nhân cũng nhận thức được thực tế rằng cô không có âm đạo và cô đã bắt đầu thử bằng miệng sau khi gây thất vọng khi cố giao hợp bình thường)

Sau đó, cô gái được đưa đến trong tình trạng dạ dày trống rỗng và bác sĩ tìm thấy hai lỗ thủng từ vết đâm đã khiến dạ dày thông với khoang bụng. Các bác sĩ đã rửa khoang bụng bằng dung dịch muối và khâu vết thương dạ dày lại.

Nguyên nhân mang thai của cô gái 15 tuổi được các bác sĩ giải thích rằng tinh trùng mà cô gái nuốt trong khi quan hệ tình dục bằng đường miệng với bạn trai đã từ dạ dày chui qua vết thương và theo ổ bụng để tới cơ quan sinh dục kết hợp với trứng.

Người ta lại cho rằng cô gái đã thụ tinh ngay lần rụng trứng đầu tiên! (Dù trước đó cô đã tình ái với chàng trai cũ = chàng trai đâm bụng cô). Vì sao? Vì nếu có kinh nguyệt (sau rụng trứng 14 ngày) tích tụ ở thân tử cung (do không lối thoát) sẽ khó thụ thai.