Xét nghiệm ADN – Huyết thống

ADN = Acid Deoxyribo Nucleic = là các chuỗi nằm trong tế bào mang thông tin di truyền.

Xét nghiệm ADN là phương pháp tìm huyết thống khá chính xác. Cần một mẫu tế bào của đối tượng xét nghiệm và một mẫu tế bào của đối tượng so sánh. Mẫu tế bào có thể là mẫu da, mẫu máu, mẩu tóc...

Kỹ thuật viên sẽ trích lấy nhiễm sắc thể (NST) từ mẫu tế bào; hoặc ADN của ty thể.

[Nhiễm sắc thể (NST) là một sợi ADN có chứa rất nhiều gen di truyền. Người có 46 NST hay 23 cặp NST. Gen là một đoạn ADN mang một chức năng nhất định trong quá trình truyền thông tin di truyền.]

A- Dùng nhiều Nhiễm sắc thể

1- Xét nghiệm ADN – Huyết thống Cha – Con

Trích Bionet: http://bionet.vn/xetnghiemchamecon.html

Một xét nghiệm ADN huyết thống Cha - Con được tiến hành dựa trên một số vùng của ADN (gọi là locus) đặc trưng của mỗi cá thể người.

-  Nếu tất cả các loci đều giống nhau thì chúng ta có kết quả là dương tính (mẫu có quan hệ huyết thống Cha - Con).

-  Nếu một số loci (thường phải > 2) không tương đồng thì chúng ta có kết quả âm tính (mẫu không có quan hệ huyết thống Cha-Con).

 Nếu càng nhiều loci được sử dụng thì độ tin cậy càng cao.

Thông thường chỉ cần 16 locus đã đạt độ chính xác là 99,9%. Càng tăng locus, độ chính xác tiến tới ngưỡng chính xác tuyệt đối. = Khảo sát trên rất nhiều NST.

Trích DDC: http://www.ddc-vietnam.com/did_you_know_solve_crime.php

Người mẹ và cha (trong hình 1) là cha mẹ sinh học của Christina. Billy và Katie có bố mẹ khác. Tại vị trí Locus 1, Christina nhận alen 10 từ mẹ của cô ấy và alen 15 từ cha của cô ấy. Tại các vị trí khác bạn có thể xác định được alen mà Christina nhận từ mẹ và alen cô ấy nhận từ cha?

B - Chuyên dùng Nhiễm sắc thể giới tính X hay Y

* Nhiễm sắc thể Y [chỉ trên giới nam (XY)]: truyền theo dòng nội (chỉ riêng phái NAM) từ thế hệ nầy sang thế hệ khác: ông cố - ông nội - cha - con trai - cháu trai...

* Nhiễm sắc thể X: trên giới nam (XY): của mẹ truyền cho; trên giới nữ (XX): một của cha truyền, một của mẹ truyền.

* ADN ty thể: chỉ do mẹ truyền cho cả con trai và con gái.

2 - Xét nghiệm Ông Bà và Cháu.

Bên cạnh xét nghiệm các NST khác, việc khảo sát NST X hay Y rất quan trọng.

2a- Ông nội và cháu trai: Phải có NST Y giống nhau truyền từ ông nội.

2b- Họ hàng phái nam dòng nội: Phải có NST Y giống nhau truyền từ ông tổ.

2c- Bà nội và cháu gái: Phải có 1 NST X giống nhau di truyền từ bà nội.

3- Xét nghiệm anh chị em ruột.

3a- Chị em gái khác mẹ: Phải có 1 NST X giống nhau di truyền từ cha.

3b- Chị em gái cùng mẹ cùng cha: Phải có 2 NST X giống nhau di truyền từ cha và mẹ. Để công việc tốt, nên có mẫu máu mẹ càng tăng chính xác.

3c- Anh em trai cùng mẹ cùng cha: Phải có NST Y giống nhau di truyền từ cha, và NST X giống nhau di truyền từ mẹ.

Ghi chú: Nếu có thêm các mẫu máu cha, mẹ, anh, chị, em, chú, bác, cô, dì... càng tăng chính xác!

Vd: 2 anh em trai cùng mẹ, nhưng một người lại con của chú; vì thế NST Y cùng giống, và NST X cùng giống. Cần thêm máu cha để khảo sát các NST khác!

Ghi chú: sinh đôi cùng trứng thì ADN của chúng hoàn toàn giống nhau không sai 1 ly; khác trứng là anh chị em cùng mẹ. Chưa kết luận cha.

C- Xét nghiệm ADN ty thể:

Thường xét nghiệm để tìm quan hệ họ hàng theo dòng ngoại (NỮ): Từ cụ tổ NỮ trở xuống, nam hay nữ đều có ADN ty thể giống nhau.

D- Phụ lục: Xét nghiệm nhóm máu.

Trích DDC: http://www.ddc-vietnam.com/did_you_know_abo.php

Mặc dù phương pháp tính nhóm máu ABO của DDC có thể dự đoán được khả năng mối quan hệ huyết thống cha con nhưng đó không phải là một công cụ dự đoán thuyết (xét nghiệm adn mối quan hệ họ hàng) phục cho mục đích pháp lý và không được sử dụng như là bằng chứng tại tòa án.

Cách tính nhóm máu ABO có thể được sử dụng 1 trong 2 phương pháp sau:

Khả năng về nhóm máu ABO của người con khi biết được nhóm máu của cha mẹ (bảng phía trên)

Khả năng về nhóm máu ABO của người cha khi biết được nhóm máu của người mẹ và người con (bảng phía dưới)