Giải Nobel cho Việt Nam: Điều trị phục hồi Liệt nửa thân dưới

1-    Từ ngữ ngành Y:

-        Liệt nửa người: Không hoạt động tự chủ nửa người bên trái hay phải (kèm mất cảm giác). Thường do thương tổn bán cầu não (thần kinh trung ương) bên phải hay trái, đối ngược nửa người liệt.

-        Liệt nửa thân: Thường là không hoạt động tự chủ nửa thân dưới (kèm mất cảm giác). Nguyên do thương tổn ở tủy sống (thần kinh ngoại vi). Nếu vùng thương tổn khá cao, vd cột sống cổ, vùng liệt có thể là toàn thân và cả tứ chi. Nếu vùng tổn thương thấp, vd cột sống vùng ngực hay lưng, vùng liệt thường là nửa thân dưới kèm hai chân.

2-    So sánh Liệt nửa người và Liệt nửa thân:

Các tế bào thần kinh nằm chi chít hình thành lớp võ não (chất xám). Mỗi tế bào đảm trách một nhiệm vụ. Sau đó chúng truyền lệnh hay nhận cảm giác qua các bó dây thần kinh để đến da, cơ… khắp toàn thân.

-        Liệt nửa người trong giai đoạn đầu thường nguy hiểm vì bệnh nhân đang bị thương tổn ở não bộ, dễ tử vong. Nếu qua khỏi giai đoạn cấp, bệnh nhân được tập luyện tốt thì Liệt nửa người có thể phục hồi do vùng võ não cùng bên đảm nhiệm thêm. Bệnh nhân điển hình là nhà bác học Louis Pasteur: Phục hồi đi lại sau liệt, Khi LP chết, sọ bị mổ và thấy xơ nửa não!

(Hoặc ít ra liệt 1 chân 1 tay, bên còn lại vẫn có thể hoạt động.)

-        Liệt nửa thân dưới khó phục hồi do đứt đường thần kinh truyền từ não đến cơ. Người bệnh suốt đời nhờ người phục vụ.

3-    Điều trị Liệt nửa thân dưới:

Giai đoạn đầu thường do chấn thương cột sống. Phẫu thuật chỉ là lấy các mảnh xương vỡ tránh chèn ép phá tủy sống. Mở rộng vùng thương tổn, tránh chèn ép, và cố định cột sống.

Liệt nửa thân dưới sau đó chỉ được điều trị thụ động bằng xoa bóp, châm điện và vận động thụ động.

Cho đến nay chưa có phương pháp nào điều trị tổn thương tủy sống. Đa số bệnh nhân sống lây lất với liệt nửa thân. Một số rất ít có phản ứng tốt ở chân, tuy nhiên chỉ được xem là phép lạ! (vì quá hiếm và không rõ cơ chế tại sao phục hồi?)

Hướng mới cho điều trị Liệt nửa thân dưới: Ghép các tế bào gốc vào Tủy sống.

Bình luận của người viết bài: Chả hiểu ra làm sao, nhưng kết quả kỳ diệu!

Như phần 2 mô tả, thân tế bào thần kinh nằm tận trên võ não, ở tủy sống chỉ là các bó dây thần kinh truyền từ trên xuống. Các bó nầy hư nên liệt, và cả ngàn năm qua các đường truyền từ thần kinh trung ương nầy vẫn không phục hồi.

Thế mà nay, chỉ "dán" vài miếng tế bào… rồi bệnh lành, chả hiểu làm sao cả!

4-    Người thật việc thật:

-        Báo chí Việt Nam (chuyên đăng lại tin báo nước ngoài) mấy ngày qua ra rả thông báo một trường hợp bệnh nhân liệt 2 chân được phục hồi: Bệnh nhân Darek Fidyka được bác sĩ Pawel Tabakow cấy các tế bào thần kinh mũi vào tủy sống bệnh nhân

Giáo sư Geoffrey Raisman, bác sĩ Pawel Tabakow và bệnh nhân Darek Fidyka - Reuters

-        Tuy nhiên ngay tại Việt Nam, Bênh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cũng đã thực hiện tốt việc nầy: anh Đào Công T bị tai nạn giao thông, liệt từ cổ trở xuống, được BV Vinmec ghép tế bào gốc lấy từ mỡ bụng bệnh nhân, và kết quả kỳ diệu: bệnh nhân phục hồi, ngồi dậy, xúc cơm, chân co duỗi tốt…

Bệnh nhân T. chia tay với điều dưỡng Khoa Chấn thương chỉnh hình trước khi ra viện.

Nói thêm về BV Vinmec: Trên trang http://suckhoedoisong.vn/thoi-su/giai-phap-tot-cho-benh-nhan-chan-thuong-tuy-song-20140525213950507.htm thì BV Vinmec lại coi đây là phẫu thuật bình thường trong khả năng của BV Vinmec. Bình thường đến mức… BV nầy thông báo giá điều trị cho trường hợp như trên là khoảng 200 triệu đồng. Thật tự tin!

Chúc mừng nền Y học Việt Nam và thế giới trong việc từ nay điều trị được liệt hai chân do chấn thương cột sống. Tôi nghĩ rằng một giải Nobel cho hướng điều trị Liệt hai chân nầy với ghép tế bào gốc là hoàn toàn xứng đáng: trước giờ chưa ai làm được.

-------------

Xem trực tiếp toàn bộ blog Chuyện Linh Tinh