Điều trị ung thư

Hiện nay trên mạng (internet) có nhiều thông tin về điều trị ung thư thành công khiến nhiều người vui mừng. Bài viết nầy tóm lược bệnh ung thư và các cách điều trị hiện giờ.

** Ung thư là một nhóm bệnh do mô tế bào (chuyên biệt) phát triển ồ ạt, (tạo ra khối u trong đa số trường hợp, trừ ung thư máu), sau đó xâm lấn (di căn, chèn ép) các cơ quan khác. Bệnh nhân sẽ tử vong do triệu chứng chèn ép hay suy sụp thể trạng.

1-    Chẩn đoán ung thư:

Thường dựa trên tiêu chuẩn TNM (Tumor, Nod, Metastase)

a-    T (tumor = khối u) đánh giá thể tích khối u từ 0 đến 4. Điểm 0 (in situ) = ung thư mới chớm tại chỗ.

b-    N (node = hạch) đánh giá ung thư chạy ra hạch bạch huyết chưa, điểm từ 0 đến 3

c-     M (metastase = di căn) đánh giá M0 (chưa) hay M1 (có di căn)

Ví dụ Trích bài viết của TS BS Tô Minh Nghị

"nếu hồ sơ ghi là: K.Vú trái T2N1M0, có nghĩa là ung thư vú bên trái, kích thước khối u từ 2-5 cm, có hạch nách sờ được và chưa di căn xa."

2-   Các phương pháp điều trị ung thư:

a-    Phẫu thuật: là phương pháp chữa ung thư sớm nhất. Nếu cắt bỏ hết các mô ung thư, bệnh nhân đương nhiên lành bệnh. Tuy nhiên thông thường phẫu thuật viên khó cắt hết các mô ung thư vì chúng xâm lấn và di căn. Thường phẫu thuật phải khoét rộng.

Cần nói thêm: phẫu thuật ngừa ung thư là giải pháp tối ưu khi bệnh nhân được chứng minh có nguy cơ cao bị ung thư.

Trong những ngày vừa qua, báo chí loan tin Angelina Jolie cắt bỏ hai buồng trứng và ống dẫn trứng ngừa ung thư.

(Cô A J mang gen BRCA1 di truyền từ mẹ, một gene khiến nguy cơ ung thư vú của cô cao ước tính khoảng 87% và 50% ung thư buồng trứng. Cả mẹ, dì và bà ngoại của cô đã qua đời vì bệnh ung thư. Tháng 2/2013 cô cũng đã cắt bỏ toàn bộ các mô vú để ngừa ung thư.)

b-    Xạ trị: là chiếu tia phóng xạ vào khối u. Tế bào ung thư nhạy cảm hơn tế bào thường nên dễ bị đốt chết.

c-    Hóa trị: là dùng thuốc độc để giết tế bào ung thư, thường dùng khi ung thư đã di căn.

3-   Tiên lượng:

Với ung thư chưa di căn, Phẫu thuật có tỉ lệ sống khá cao và thường được kết hợp xạ trị.

Bệnh nhân có ung thư đã di căn, tiên lượng rất xấu = khó chữa lành = dễ tử vong. Phải dùng hóa trị liệu kết hợp.

Riêng nhóm bệnh ung thư máu, bắt buộc phải dùng hóa trị liệu.

Nhắc lại rằng, hóa trị liệu là dùng thuốc độc để giết tế bào. Tế bào ung thư thường nhạy cảm hơn nên nhanh chết, nhưng thuốc độc cũng không chừa các tế bào thường, do đó bệnh nhân thường bị suy kiệt và tử vong ở giai đoạn nầy (suy tủy do hóa trị liệu).

Ai sống qua giai đoạn hóa trị liệu, người ấy có khả năng lành ung thư.

3-   Tế bào gốc (tạo máu tự thân)

- Tế bào gốc là tế bào nguyên sơ, chưa biến hóa thành tế bào chuyên biệt.

- Tế bào gốc tạo máu là tế bào chuyên sản xuất các huyết cầu như hồng cầu, bạch cầu hay tiểu cầu…

- Tế bào gốc tạo máu tự thân là các tế bào chuyên sản xuất máu, có sẵn trong tủy xương và trong máu mỗi người.

Ứng dụng ghép tế bào gốc (tạo máu tự thân)

Như đề cập ở mục tiên lượng, bệnh nhân dùng hóa trị liệu thường bị suy tủy dẫn đến tử vong.

Nếu sau đợt hóa trị liệu, bệnh nhân được truyền tế bào gốc tạo máu thì bệnh nhân sẽ khỏe hơn, phục hồi cao hơn.

Trong việc ghép tế bào gốc tạo máu, nếu nhận tế bào gốc từ người khác cho, có khả năng tế bào gốc tạo máu hoạt động không tốt do khác nguồn gốc di truyền. Vì thế, người ta lấy máu bệnh nhân trước đó, lọc gom các tế bào gốc tạo máu tích trữ. Sau nầy truyền số máu nầy (gồm toàn tế bào gốc tạo máu) vào cơ thể bệnh nhân sẽ êm hơn vì đấy là máu của chính mình. Ghép tế bào gố tạo máu tự thân là thế đó.

4-   Minh họa:

- Bệnh nhân TT Thu nhập viện ngày 11/12/2013 trong tình trạng bụng căng to, mệt và khó thở và được chẩn đoán ung thư buồng trứng giai đoạn cuối. Bác sĩ tiên lượng, sự sống của bệnh nhân rất mong manh, tỷ lệ tử vong cao, khó phẫu thuật cắt giảm khối u.

Chiều 21/11/2014, Bệnh viện Trung ương Huế đã tổ chức lễ chúc mừng thành công trong việc điều trị cho bệnh nhân ung thư thứ hai bằng phương pháp sử dụng tế bào gốc tạo máu tự thân.

GS.TS Bùi Đức Phú, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế (trái) và PGS.TS Nguyễn Duy Thăng (phải) tặng hoa chúc mừng bệnh nhân Trần Thị Thu